سوغات تبریز، با تنوع و جذابیت‌های خاص خود، یکی از دلایل اصلی محبوبیت این شهر در میان مسافران و گردشگران است. تبریز، به عنوان مرکز استان آذربایجان شرقی و یکی از مهم‌ترین کلانشهرهای ایران، دارای تاریخ غنی و فرهنگی عمیق است که از دیرباز در تاریخ ایران تأثیرگذار بوده است. این شهر با اماکن تاریخی فراوان و هوای دلپذیر، به عنوان مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته می‌شود.
علاوه بر این، تبریز با داشتن صنعتگران و هنرمندان برجسته، در هر فصل سال میزبان تعداد زیادی از مسافران است. بنابراین، آگاهی از سوغات متنوع تبریز، از جمله خوراکی‌ها و صنایع دستی، می‌تواند به مسافران کمک شایانی نماید.
در این مطلب، به صورت مختصر و جامع، تعدادی از سوغات جذاب تبریز معرفی خواهد شد تا به مسافران این شهر در تهیه این موارد یاری رساند.
سوغات تبریز چیست؟
شاید بپرسید سوغات تبریز چیست؟ سوغات تبریز شامل مجموعه‌ای از خوراکی‌های منحصر به فرد و لذیذ است که هنر و ذائقه خاص مردم این شهر را نمایان می‌سازد. این سوغاتی‌ها با تنوعی بی‌نظیر در شیرینی‌ها، آجیل‌ها و غذاهای محلی همچون کباب تبریزی و دوغ، تبریز را به بهشتی برای عاشقان طعم و عطر تبدیل کرده‌اند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین سوغات و شیرینی‌های تبریز خواهیم پرداخت.
1 نوقا
شاید بتوان گفت یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین سوغات تبریز که در میان مردم ایران طرفداران بسیاری دارد، شیرینی نوقا است. این شیرینی که با طعم خاص و بی‌نظیر خود و شباهتش به گز شناخته می‌شود، در میان سوغاتی‌های اصلی این شهر قرار دارد.
این شیرینی سنتی از ترکیب سفیده تخم‌مرغ، عسل، وانیل، طعم‌دهنده‌های طبیعی و انواع مغزهای خوراکی مانند مغز پسته یا مغز گردو تهیه می‌شود. از نوقا می‌توان به عنوان شیرینی پذیرایی در میهمانی‌ها یا محل کار و همچنین در کنار چای یا به عنوان جایگزین قند و شکر استفاده کرد. در تبریز، نوقا را با نام لوکا نیز می‌شناسند.
2: لوکوم
لوکوم در سال‌های اخیر، با توجه به شباهتش به شیرینی‌های ایرانی، توانسته است خود را به عنوان یکی از پرطرفدارترین و شناخته‌شده‌ترین سوغاتی‌های تبریز معرفی کند. این شیرینی که شباهت بسیاری به راحت‌الحلقوم دارد، با ترکیب‌ها و طعم‌های دوست‌داشتنی خود، نظر بسیاری از مسافران را به خود جلب نموده است.
در ترکیب لوکوم، علاوه بر نشاسته، از طعم‌دهنده‌های طبیعی و انواع مغزیجات استفاده می‌شود که به همین دلیل با تنوع بالا توانسته است این‌چنین محبوبیت کسب نماید. از این شیرینی نیز می‌توان به عنوان پذیرایی یا در کنار چای استفاده کرد.
3: اریس
اریس یکی از متفاوت‌ترین شیرینی‌ها و سوغاتی‌های تبریز به شمار می‌رود که علاقه‌مندان بسیاری دارد. این شیرینی که اغلب با طعم کاکائو به همراه مغزیجات خوراکی تهیه می‌شود، طرفداران زیادی دارد. بافت و طعم متفاوت این سوغات خوراکی جذاب تبریز، یکی از دلایل محبوبیت آن به شمار می‌رود.
اریس با توجه به بسته‌بندی و ابعاد لقمه‌ای خود، می‌تواند در محل کار یا منزل به عنوان پذیرایی استفاده شود.
4: شیرینی تسبیحی
شیرینی تسبیحی تبریز که به دلیل شباهت ظاهری‌اش به تسبیح، به این نام نام‌گذاری شده است، از جمله پرطرفدارترین سوغاتی‌های این شهر به شمار می‌رود. برخی این شیرینی را از زیرمجموعه‌های اریس می‌دانند. شاید یکی از دلایل آن، طعم، بافت و رنگ متفاوت این شیرینی باشد.
شیرینی تسبیحی معمولاً با دو طعم کاکویی و وانیلی تهیه می‌شود. از این شیرینی می‌توان به عنوان یک جایگزین مناسب برای قند و شکر استفاده کرد.
5: باقلوای تبریز
یکی از شناخته‌شده‌ترین سوغاتی‌های تبریز که این روزها در شهرهای مختلف یافت می‌شود، باقلوای تبریزی است. این شیرینی دوست‌داشتنی و فوق‌العاده محبوب، توسط بسیاری از شیرینی‌پزهای سنتی و جدید این شهر تهیه می‌شود. به همین علت می‌توان گفت امکان ندارد مسافری به شهر تبریز سفر کند و برای یادگار و سوغات سفر خود، جعبه‌ای باقلوا با خود همراه نکند.
این شیرینی که با شیره شکر و در انواع مختلف تهیه می‌شود، در طول سال‌های اخیر محبوبیت فزاینده‌ای یافته و توانسته است جای خود را در میان سوغاتی‌های بسیار این شهر باز کند.
6: قرابیه
شیرینی قرابیه تبریز، دهه‌هاست که در میان ایرانیان به عنوان یک شیرینی تبریزی اصیل شناخته می‌شود. این شیرینی که با استفاده از مغزهای خوراکی مختلف تهیه می‌شود، با طعم بی‌نظیر و به یادماندنی خود، یک شاهکار به شمار می‌رود. شاید بتوان گفت هرچند در سایر شهرهای ایران نیز قرابیه تهیه می‌شود، اما بهترین انواع این شیرینی را تنها می‌توان در تبریز یافت.
استفاده از مواد اولیه درجه‌یک و بافت نرم و دل‌چسب قرابیه، پای این شیرینی را به بسیاری از محافل، میهمانی‌ها و جشن‌های تبریز و استان آذربایجان شرقی باز کرده است. از این شیرینی می‌توان در کنار چای نیز استفاده کرد و طعمی فوق‌العاده به چای بخشید.
7: آجیل و خشکبار تبریز
از قدیم، آجیل و خشکبار متفاوت و باکیفیت تبریز یکی از سوغاتی‌های پرطرفدار این شهر به شمار می‌رفته است. این آجیل و خشکبار که از بهترین مواد اولیه تشکیل می‌شود، با بسته‌بندی‌های مختلف و تنوع بسیار خود، توانسته است جای خود را در میان سوغاتی‌های خوراکی پرطرفدار این شهر باز کند.
8: ایشلی کوکه
ایشلی کوکه که شاید بتوان آن را فقط در تبریز یافت، یکی از سنتی‌ترین و پرطرفدارترین شیرینی‌های تبریز در میان شهروندان این شهر است. این شیرینی که داغ آن طرفداران بسیاری دارد، در انواع مختلف و طعم‌های متفاوتی وجود دارد که می‌توان آن را از شیرینی‌فروشی‌ها یا نان‌پزی‌های این شهر تهیه کرد.
بسیاری از اهالی تبریز از این شیرینی در وعده صبحانه یا به صورت میان‌وعده استفاده می‌کنند.
صنایع دستی تبریز
صنایع دستی تبریز، نمایانگر هنر و فرهنگ غنی این شهر است. با تاریخچه‌ای طولانی، تبریز به عنوان یکی از مراکز اصلی صنایع دستی ایران شناخته می‌شود و تولیداتی چون قالی، سفال، میناکاری و مسگری را در بر می‌گیرد. این صنایع دستی نه تنها زیبایی و جذابیت خاصی دارند، بلکه نشان‌دهنده مهارت و خلاقیت هنرمندان محلی هستند. در این مطلب به بررسی مهم‌ترین صنایع دستی تبریز و ویژگی‌های هر یک خواهیم پرداخت.
1: فرش و قالی دستبافت
شهر تبریز به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران در تولید انواع فرش‌های دست‌باف از قدیم شناخته می‌شود. بافت انواع تابلوفرش و فرش‌هایی با طرح‌های سنتی و جدید در این شهر یک سنت دیرینه محسوب می‌شود. فرش‌های دستبافت تبریز از نظر کیفیت و تنوع رنگ و طرح، بسیار شناخته‌شده هستند. سالیانه حجم زیادی از تولیدات این شهر، به‌ویژه تابلوفرش‌های آن، به خارج از ایران صادر می‌شود.
2: چرم تبریز
چرم تبریز از سال‌های قدیم همواره به عنوان یکی از باکیفیت‌ترین و شناخته‌شده‌ترین چرم‌های ایران مطرح بوده است. سالانه مسافران بسیاری محصولات چرم تبریز، از جمله کیف و کفش، را به عنوان سوغات و صنایع دستی این شهر خریداری می‌کنند. چرم‌های تبریز که به دلیل قوام و کیفیت خود شهرت عام و خاص دارند، یکی از محصولات صادراتی این شهر نیز به شمار می‌روند.
3: گلیم بافی تبریز
گلیم‌بافی نیز یکی از قدیمی‌ترین هنرها و صنایع دستی است که در تبریز توسط مردم تهیه و استفاده می‌شود. این هنر دوست‌داشتنی که امروزه بیشتر حالت تزئینی به خود یافته است، همواره مورد استقبال و اقبال بسیار زیادی قرار داشته است. به همین منظور می‌توان گفت که یکی از سوغاتی‌ها و صنایع دستی پرطرفدار برای مسافران و گردشگران، گلیم‌های بافت این شهر است.
استفاده از رنگ‌های شاد و متنوع و طرح‌های سنتی مربوط به این خطه، از جمله ویژگی‌های گلیم‌های تبریز به شمار می‌رود.
4 سفالگری تبریز
سفالگری از جمله هنرهایی است که هزاران سال در بین مردم ایران و در مناطق مختلف این کشور وجود داشته است. چون در قدیم از ظروف سفالی برای امور روزانه استفاده می‌شد، این هنر امروزه نیز همچنان پرطرفدار باقی مانده و در میان مردم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در تبریز نیز هنرمندان بسیاری همچنان به تولید ظروف تزئینی و کاربردی سفالی مشغول هستند و این هنر یکی از سوغاتی‌ها و صنایع دستی مهم این شهر به شمار می‌رود.
5: سوزن دوزی تبریز
از جمله قدیمی‌ترین و ماندگارترین هنرهایی که از گذشته در ایران و بیشتر در میان خانم‌ها رواج داشته است، هنر تولید پارچه سوزن‌دوزی بوده است. این هنر که با استفاده از پارچه‌های نفیس تولید می‌شود، همیشه در بین مردم، به‌ویژه برای استفاده در میهمانی‌ها یا عروسی‌ها، مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تهیه لباس‌های فاخر یکی از مواردی است که همیشه مورد استقبال بوده است. محصولات سوزن‌دوزی مانند لباس‌های محلی و کیف‌های سوزن‌دوزی، یکی از جذابیت‌های گردشگری و سوغاتی‌ها و صنایع دستی اصلی تبریز به شمار می‌رود.
6: قلم زنی تبریز
قلم زنی نیز از جمله هنرهای باستانی و دیرینه ایران زمین است که همواره در نقاط مختلف این کشور رواج داشته است. هنر قلم‌زنی روی مس در تبریز نیز همیشه وجود داشته و یکی از صنایع دستی اصلی و سوغاتی‌های این شهر به شمار می‌رود. استفاده از طرح و نگاره‌های سنتی و تولید ظروف مسی کاربردی و تزئینی متنوع، از جمله اصلی‌ترین قسمت‌های این هنر به شمار می‌رود.
7: کفش دوزی تبریز
هنر کفش‌دوزی نیز که قدمتی چند هزارساله در ایران دارد، یکی از صنایع دستی مهم تبریز به شمار می‌رود. تولید انواع کفش‌های چرمی، گیوه و پارچه‌ای با طرح‌های سنتی و منحصر به فرد، از سوغاتی‌های مهم تبریز است که همواره مورد استقبال بسیاری از گردشگران و مسافران قرار می‌گیرد. تنوع بالا و کیفیت قابل قبول کفش‌های دست‌دوز تبریز، نظر هر علاقه‌مندی را به خود جلب می‌کند.
8: منبت کاری یا کنده کاری روی چوب
هنر منبت‌کاری یا کنده‌کاری روی چوب در تبریز از صدها سال پیش وجود داشته است. این هنر که در میان مردم ایران و شهر تبریز همواره مورد استقبال بوده، از صنایع دستی پرطرفدار و سوغاتی‌های دوست‌داشتنی این شهر به شمار می‌رود. تولید انواع ظروف و وسایل چوبی کاربردی و تزئینی با استفاده از چوب منبت‌کاری‌شده، یکی از علایق بسیاری از گردشگران است.
9: معرق کاری تبریز
معرق‌کاری یا هنر چیدمان کاشی‌ها، سنگ‌ها یا چوب‌های کوچک در کنار هم و ایجاد یک اثر هنری، یکی از هنرهای قدیمی و صنایع دستی تبریز است که در میان مسافران از محبوبیت بالایی برخوردار است. شاید بتوان گفت یکی از سوغاتی‌های نفیس تبریز، محصولات تولیدشده از معرق‌کاری است که همواره در بین گردشگران محبوبیت خاصی داشته است.