صنایع دستی سفالی سوغات کدام شهرهاست؟

شاید برای ما جالب باشد که بدانیم صنایع دستی سفالی سوغات کدام شهرهای ایران است؟

به جرات می توان گفت قدیمی ترین شیء دست سازی که توسط بشر ساخته شده است، ظرفهای سفالی است که از هزاران سال قبل، برای رفع نیازهای بشر تولید شده است. ظرف های سفالی با تمام قدمت خود، همچنان در بسیاری از نقاط دنیا استفاده شده و نیاز بشر به این محصولات هیچ گاه از میان نرفته است.

در ایران نیز که طبق نظر کارشناسان قدیمی ترین کشفیات به ظروف سفالی مربوط می شده است، خواستگاه این ظروف بوده است. در حال حاضر شهرهای بسیاری در ایران در حال تولید ظرفهای سفالی هستند که علاوه بر اینکه به شهرهای مختلف صادر می کنند، سوغات و صنایع دستی آن شهرها نیز شناخته می شود.

در این مطلب تلاش شده است تا به مهمترین شهرهای تولید کننده سفال در ایران پرداخته شود تا با آنها و محصولات تولید آن آشنا شوید.

صنایع دستی سفالی سوغات کدام شهرهای ایران است؟

1. لالجین در استان همدان

شهر لالجین در نزدیکی شهر همدان را پایتخت سفال ایران می دانند. در این شهر کارگاههای بسیار زیادی در حال تولید انواع ظروف سفالی و محصولات متنوع سفالی هستند. هرچند لاله جین بیش از همه به تولید گلدانهای سفالی متنوع مشعور است که حتی سالانه به کشورهای زیادی نیز صادر می کند. علاوه بر گلدان، انواع ظروف قابل استفاده سفالی مانند بشقاب، لیوان، دیزی و… نیز در این شهر تولید می شود. از خواص اصلی سفالهای لالجین همدان می توان به طرحهای خاص محلی و استفاده از رنگهای متنوع اشاره کرد که این محصولات را به عنوان سوغات و صنایع دستی خاص این شهر تبدیل کرده است.

2. میبد در استان یزد

میبد در نزدیکی شهر یزد نیز همانند لالجین از بزرگترین شهرهای تولید سفال در ایران به شمار می رود. این شهر که از دیرباز با کارگاههای بسیار تولید ظروف سفالی روزگار می گذراند، مهد تولید انواع بشقاب سفالی، لیوان سفالی، قندان سفالی، دیس سفالی، کاسه سفالی، ماگ سفالی و… می باشد. ظروف طرح سنتی آبی رنگ میبد با طرحهای سنتی ایرانی، شهرتی جهانی دارد که سالانه از این ظروف به کشورهای متعددی صادر می شود. تنوع بالای ظروف سفالی شهر میبد، شهرتی جهانی دارد و برای بسیاری از گردشگران خارجی یزد به عنوان سوغات و صنایع دستی بسیار جذاب می باشد.

3. گناباد در استان خراسان رضوی

سفال مند گناباد، هزاران سال است که در روستای مند و شهر گناباد تولید می شود. این شهر که دارای پیشینه ای کهن است، از قدیم به تولید انواع ظروف سفالی مشهور بوده است. کاسه های سفالی، بشقاب سفالی، لیوان سفالی ، کاسه سفالی و… با طرحهای شاد و رنگ کرم رنگ خود، با استفاده از طرحهای خاص محلی، امضای خاص خود را دارند. سفال گناباد همیشه یکی از سوغاتی ها و صنایع دستی پرطرفدار این شهر به شمار می رفته است.

4. رشت در استان گیلان

شهرهای استان گیلان از جمله رشت، با توجه به اینکه از هزاران سال پیش تا امروز برای پخت و پز از ظروف سفالی استفاده میکنند، یکی از مراکز تولید ظروف سفالی به شمار می روند. ظروف سفالی رشت که اغلب با رنگهای سبز و آبی تولید می شوند، امروزه به عنوان یکی از سوغاتیها و صنایع دستی پرطرفدار این خطه به شمار می روند. قابلمه های گمج در ابعاد، اشکال و سایزهای مختلف، هنوز نیز در بسیاری از خانه های استان گیلان استفاده می شود و بسیاری از گردشگران سالانه برای سوغات این محصولات را خریداری می نمایند.

5. کلپورگان در استان سیستان و بلوچستان

شاید شما تا به حال اسم این روستا نیز به گوشتان نخورده باشد، اما کلپورگان تنها موزه زنده سفال دنیا به قدمت 7 هزار سال است! این روستا که در حوالی شهرستان سراوان قرار دارد، یکی از قدیمیترین مهدهای تولید ظروف سفالی در دنیا به شمار می رود. سفالهای این خطه طرح و نقشهای بسیاری ندارد و خیلی ساده طراحی می شود و همچنان در زندگی روزمره افراد محلی نقش پر رنگی دارد. سفالهای این خطه بیشتر رنگ خود سفال را دارند و اگر طرحی نیز بر روی ظروف باشد، طرحهای محلی و ایلامی باستانی است که نشانگر قدمت این محصولات است. در حال حاضر ظروف سفالی یکی از سوغاتیها و صنایع دستی پرطرفدار سیستان  بلوچستان نیز محسوب می شود.

6. میناب در استان هرمزگان

شاید یکی از قدیمی ترین نقاط تولید سفال در ایران، استان هرمزگان باشد. شهر میناب و روستاهای شهوار و حکمی در محدوده آن، یکی از مهمترین تولید کنندگان ظروف سفالی به شمار می رود. ظروف آب سنتی و سفالی که در زبان محلی به جهله معروف است، یک میراث تاریخی زنده این استان به شمار می رود. جزیره قشم نیز از مراکزی است که به تولید انواع ظروف سفالی شهره است. به صورت کلی ظروف سفالی این خطه نیز بسیار ساده است و اغلب طرحهای خاصی ندارند و اگر طرحی دارند با استفاده از طرحهای سنتی محلی تولید می شوند و جز صنایع دستی و سوغات این منطقه نیز محسوب می شوند.

7. زنوز در استان آذربایجان شرقی

نقاط مختلفی در استان آذربایجان شرقی  و تبریز به تولید ظروف سفالی مشغول هستند که معروفترین آن شهر زنوز است. تفاوت اصلی سفالهای این خطه، استفاده از خاک سفید برای تولید آن است. طرحهای سفالی و ظروف این منطقه علاوه بر کاربردی بودن، با طرحهای جذاب محلی و ایرانی، خاصیت تزیینی بودن نیز دارند. انواع بشقابهای تزیینی ، تابلوهای تزیینی با استفاده از سفال و سرامیک، جز خصوصیات اصلی سفالی زنوز به شمار می رود که جز سوغاتیهای و صنایع دستی بسیار پرطرفدار این منطقه و استان آذربایجان شرقی نیز حساب می شوند.

8. شهرضا در استان اصفهان

از آنجا که استان اصفهان خود به عنوان مهد صنایع دستی ایران به شمار می رود، در شهر شهرضا در این استان، کارگاههای متعددی به تولید ظروف سفالی می پردازند. ظروف سفالی این خطه بیشتر حالت تزیینی با طرحها و رنگهای مختلف هستند، اما علاوه بر این بسیاری از ظروف تولید شده نیز کاربردی است و در زندگی روزمره مردم این منطقه نیز بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. در حال حاضر ظروف سفالی شهرضا به عنوانی یکی از سوغاتیهای پرطرفدار این شهر و استان اصفهان به شمار می آیند.

9. زنجان

شهر و استان زنجان نیز از نظر تاریخی یکی از نقاطی است که تولید سفال در آن بسیار پر رونق بوده است. البته در شهر زنجان آجر سفالی برای ساخت و ساز شهرتی بسیار دارد، اما در کنار آن، بسیاری از کارگاههای نیز به تولید ظروف کاربردی و تزیینی سفالی و سرامیکی نیز مشغول هستند. شاید بتوان گفت در کنار چاقوی زنجان، سفال زنجان نیز از سوغاتیها و صنایع دستی ای حساب می شود که بسیاری از گردشگران نمی توانند به سادگی از کنار آن عبور کرده و حتما به عنوان رهاورد سفر تهیه می نماید. سفالهای زنجان با رنگها و طرحهای مختلفی تولید می شود که بیشتر از طرحهای سنتی محلی در آن استفاده می شود.