قهوه یزدی یکی از نوشیدنی‌های متفاوت و سنتی ایران است که به ویژه در استان یزد و به عنوان یکی از اصلی ترین سوغات یزد تهیه و مصرف می‌شود. این نوشیدنی جذاب که دارای طعم خوشمزه و مطبوعی است، ترکیبی از قهوه و انواع ادویه و طعم دهنده‌های طبیعی مانند دارچین،زنجبیل، زعفران، هل، نبات، عسل، گل محمدی و… می باشد. این نوشیدنی به دلیل خاص بودن آن، در سال‌های گذشته به عنوان میراث ناملموس شهر یزد، ثبت ملی و جهانی شده است.
تاریخچه قهوه یزدی
این نوشیدنی سنتی در طی سال‌های بسیار و در طول تاریخ به یک نماد فرهنگی و اجتماعی و سوغاتی در این استان یزد و شهرهای اطراف آن تبدیل شده و تاریخچه‌ای طولانی دارد.
منشأ تاریخی قهوه یزدی را به چند قرن قبل نسبت می‌دهند و طبق اسناد موجود گفته می‌شود که این نوشیدنی از دوران صفویه به ویژه در زمان شاه عباس اول و پس از آن در دوران قاجاریه مورد توجه قرار گرفته و تولید شده است. با این حال، می‌توان گفت منشا ابتدایی تولید این ترکیب جذاب، به دلیل شباهت طرز تهیه آن به قهوه‌های عربی، باز می‌گردد که در آن از ادویه جات استفاده می‌شده است و در بستر زمان مردمان سرزمین یزد آن را با ادویه ها و محصولات خود بهینه کرده و محصولی مختص به خود تولید نموده‌اند.
در آغاز، به دلیل استفاده از ادویه‌های مختلف و گران‌قیمت، قهوه یزدی مختص اشراف و شاهزاده‌ها بوده و در مراسم‌های دولتی و حکومتی و در شب نشینی‌های بزرگان استفاده می‌شده است. به مرور زمان و با افزایش مواد اولیه و کاهش قیمت تولید آن، مردم عادی نیز از آن استفاده کرده و در مراسم‌های عزاداری بسیار مورد استقبال قرار گرفته است.
مناسبت‌های استفاده از قهوه یزدی
این نوشیدنی جذاب، در چند دهه گذشته به عنوان نمادی از مهمان‌نوازی در مراسم‌های عزاداری مخصوصا در محرم مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاید بتوان یکی از پایه‌های اصلی مورد استفاده در مراسم ختم درگذشتگان، عزاداری‌های مذهبی و مناسبت‌های مختلف را این قهوه متفاوت دانست.
همچنین از قهوه یزدی در دورهمی‌ها و نشست‌های خانوادگی و دوستانه نیز استفاده می‌شود. امروزه این قهوه به عنوان یکی از سوغات‌های اصلی این شهر محسوب شده و توریست‌ها و گردشگران حتما از این محصول در سفر خود به یزد استفاده می‌نمایند.
اگر علاقه مند به مشاهده و خرید قهوه یزدی هستید، به صفحه فروشگاه مالمو مراجعه کنید.
خواص قهوه یزدی
خواص قهوه یزدی به دلیل ترکیب خاصی از ادویه‌های معطر و مواد طبیعی، این نوشیدنی را به یک انتخاب بی‌نظیر برای تقویت سلامتی تبدیل کرده است. وجود دارچین و زنجبیل در قهوه یزدی، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش انرژی می‌شود. همچنین، این قهوه به بهبود گردش خون و کاهش التهابات بدن کمک می‌کند. گلاب موجود در آن نیز آرامش‌بخش بوده و تاثیر مثبتی بر سلامت روان دارد.
یکی دیگر از خواص قهوه یزدی، کمک به هضم غذا و تقویت سیستم گوارش است. ترکیبات موجود در این نوشیدنی، از جمله نبات، می‌توانند احساس سنگینی پس از غذا را کاهش دهند و هضم را آسان‌تر کنند. علاوه بر این، قهوه یزدی به دلیل طعم و عطر بی‌نظیرش، به بهبود خلق و خو و افزایش تمرکز نیز کمک می‌کند.
عوارض مصرف زیاد قهوه یزدی
عوارض قهوه یزدی، اگرچه در صورت مصرف متعادل نادر است، اما در برخی افراد ممکن است ظاهر شود. زیاده‌روی در مصرف این نوشیدنی به دلیل وجود قند و نبات، می‌تواند باعث افزایش قند خون و مشکلات مرتبط با دیابت شود. همچنین، مصرف بیش از حد ادویه‌های گرم مانند زنجبیل ممکن است در برخی افراد حساسیت یا تحریک معده ایجاد کند.
یکی دیگر از عوارض قهوه یزدی، احتمال بروز مشکلات خواب به دلیل تاثیر قهوه بر سیستم عصبی است. مصرف این نوشیدنی در ساعات پایانی شب می‌تواند باعث بی‌خوابی یا کاهش کیفیت خواب شود. بنابراین، توصیه می‌شود قهوه یزدی را در زمان‌های مناسب و به میزان متعادل مصرف کنید تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
طبع قهوه یزدی
طبع قهوه یزدی از نظر طب سنتی و اسلامی، به دلیل ترکیبات خاص خود، سرد و خشک است و این ویژگی آن را از بسیاری از نوشیدنی‌های سنتی ایرانی متمایز می‌کند. این طبع باعث می‌شود قهوه یزدی برای افرادی با مزاج گرم گزینه‌ای مناسب باشد، زیرا می‌تواند به تعادل حرارتی بدن کمک کند و حس گرما را کاهش دهد. استفاده از ادویه‌هایی مانند دارچین و زنجبیل در این نوشیدنی، به اصلاح نسبی سردی آن کمک می‌کند، اما همچنان طبع غالب قهوه یزدی سرد و خشک باقی می‌ماند.
از طرف دیگر، طبع سرد و خشک قهوه یزدی ممکن است برای افرادی با مزاج سرد مشکلاتی ایجاد کند. این افراد ممکن است پس از مصرف این قهوه، احساس ضعف یا کاهش انرژی داشته باشند. به همین دلیل، توصیه می‌شود افرادی با مزاج سرد، این قهوه را به همراه مواد با طبع گرم مانند عسل، نبات یا ادویه‌های گرم مصرف کنند تا تعادل بهتری در بدن آن‌ها ایجاد شود.
طرز تهیه قهوه یزدی
به صورت سنتی، قهوه یزدی در دیگ‌های بزرگ تهیه می‌شود و پس از ترکیب قهوه با افزودنی‌های مختلف، این مواد به مدت چند ساعت روی حرارت ملایم می‌جوشند. اما در تهیه خانگی، می‌توانید پودر قهوه را در قهوه‌جوش ریخته و مشابه قهوه ترک آن را هم بزنید. پس از به جوش آمدن، عسل را اضافه کرده و اجازه دهید به مدت ۳۰ دقیقه به آرامی بجوشد. در ادامه، در حالی که قهوه هنوز روی حرارت است، نبات و سایر ادویه‌ها را اضافه کنید و حدود ۴۰ دقیقه تا یک ساعت دیگر صبر کنید تا قهوه طعم کامل خود را پیدا کند.
برای آشنایی بیشتر با روش‌های تهیه و نکات مهم این قهوه اصیل، به آموزش بهترین روش طرز تهیه قهوه یزدی (کاملا آسان و کاربردی) مراجعه کنید.