اگر اهل سفر باشید به احتمال زیاد گذرتان به کرمانشاه خورده است. حتی اگر به گشت و گذار علاقه ای ندارید، از زیبایی ها و شگفتی های این شهر با خبرید. کرمانشاه دیار مردم غیور کُرد که طبیعت زیبا و سوغات های محلی جذابش دل هر مسافری را به سادگی اسیر خود می کند. از معروف ترین سوغاتی های کرمانشاه، شیرینی کاک را می توان نام برد.
یک شیرینی فوق العاده خوشمزه و مقوی که با یک بار امتحان کردنش، تبدیل به مشتری پر و پا قرص آن می شوید. کافی است به بازار سنتی کرمانشاه قدم بگذارید تا بوی کاک و نان برنجی پخش شده در هوا، هوش از سر و دل از کفتان ببرد. کاک با آن طعم دلبربایش این توانایی را دارد تا یک جاذبه گردشگری برای کرمانشاه به حساب بیاید. اما متاسفانه هنوز جایگاه حقیقی خود را در جهان نیافته است. در این مطلب سعی کردیم هرچند کوتاه، به معرفی این رباینده دل بپردازیم.
میان وعده ای مقوی
کاک سوغاتی محبوب کرمانشاه قدیمی ترین شیرینی سنتی شهر کرمانشاه می باشد. این شیرینی از خمیرهای بسیار نازک درست شده است که به شکل لایه لایه روی هم قرار گرفته اند. پودر قندی که در میان هر لایه قرار دارد، سهم زیادی در ایجاد طعم بی نظیر کاک دارد. این شیرینی به دلیل نوع بافتش بسیار سبک بوده و در عین حال ترکیباتش، آن را بسیار کامل و انرژی بخش کرده است. لایه های ترد کاک به سرعت در دهان آب شده و حسی شگفت انگیز به مصرف کننده القا می کند. این سوغات معروف، در اندازه های کوچک برش خورده و انتخابی مناسب به عنوان میان وعده برای کودکان و حتی بزرگسالان می باشد.
سرگذشت کاک سوغاتی محبوب کرمانشاه
اگر به دنبال یافتن تاریخچه ای برای پیدایش و پخت اولین کاک بگردیم؛ باید به صد و پنجاه سال قبل و دوران قاجار برویم. گفته می‌شد که اولین کاک در بازار سنتی کرمانشاه پخته شده است. هرچند شواهد بیانگر آن هستند که قدمت این شیرینی به بیش از این ها می رسد اما مدرک مکتوبی که بتوان به آن استناد کرد، در دسترس نیست. از گذشته های دور تا به امروز کاک صفا بخش مجالس شادی به خصوص ایام عید در این شهر بوده است و هرساله سور و سات پخت آن، بین مردم به راه بوده است. با گذشت زمان این شیرینی معروف کرمانشاهی، دست خوش تغییرات نشده و در تمام مدت اصالت خود را حفظ کرده است.
طعم منحصر به فرد کاک از کجا آب می‌خورد
کاک از موادی چون آرد گندم، شكر، تخم مرغ، دارچين، روغن، هل و آب تهیه می شود. طعم غالب در کاک از ادویه دارچین است. در بین هر لایه از این شیرینی پودر قند استفاده شده است و این گونه لایه لایه روح شما را لمس میکند. بافت ترد و لایه‌های نازک کاک کرمانشاهی، به سرعت در دهان آب شده و احساسی خوشایند به شما منتقل می کند. می توان گفت که این بافت در طعم کاک تاثیرگذار است. همچنین جهت زیبایی و چشم نوازی بیشتر، قنادان، پودر مغزهایی مثل پسته و نارگيل و خلال بادام برای تزئین به کار میبرند.
کرمانشاه یا شیراز
در شهر شیراز، نوعی شیرینی بسیار مشابه کاک کرمانشاهی وجود دارد. شباهت زیاد این دو شیرینی گاهی خریداران را به اشتباه می اندازد. ناگفته نماند که این شیرینی در شیراز به یوخه شهرت دارد. یوخه از نظر ترکیباتی نظیر زعفران و روغن حیوانی تفاوت هایی با شیرینی محلی کرمانشاه دارد. روغن حیوانی کرمانشاهی که در تولید کاک به کار می رود؛ یکی از شاخصه‌های مهم در طعم، عطر و فواید شیرینی سنتی کرمانشاه به شمار می‌ره. تعداد کمتر لایه ها در یوخه اختلاف دیگری است که می توان به آن اشاره کرد. با این وجود هر دو طعم های لذیذی دارند که امتحان کردنشان خالی از لطف نیست.
کاک خوشمزه و مفید
اگر فکر می کنید محبوبیت این شیرینی به طعم‌اش ختم می شود، در اشتباهید. کاک به دلیل وجود دارچین، به عنوان دسر نیز کاربرد دارد. دارچین به بهبود هضم غذا کمک می کند. البته که فواید کاک هنوز هم ادامه دارد. به عنوان مثال خوردن کاک نشاط آور و آرامش بخش است. گرمی دارچین، سردی و رطوبت هوا در آن منطقه را کمرنگ می کند. وجود ترکیباتی از جمله پودر مغزهای مختلف، از کاک یک شیرینی مقوی ساخته است. کاک را می توان به عنوان میان وعده ای مفید برای بزرگسالان و کودکان در نظر گرفت. در نظر داشته باشید که پودر قند مورد استفاده در تولید کاک کم نیست بنابراین باید اعتدال را در مصرف آن رعایت کرد.
فرمول جادویی کاک سوغاتی محبوب کرمانشاه
ابتدا در یک ظرف با قاشق چوبی یا پلاستیکی مخلوط یک چهارم پیمانه آب ، یک قاشق چای خوری شکر و مخمر را هم می زنیم. سپس در ظرفی دیگر صد میلی لیتر آب را به همراه یک عدد تخم مرغ و صد گرم روغن مخلوط کرده و با هم زن دستی هم می زنیم تا تخم مرغ از لختگی در بیاید. حال مخمر حل شده را به این ترکیب اضافه می کنیم. پس از مخلوط کردن یک قاشق چای خوری نمک با شش صد گرم آرد، کم کم آن را به مایه خمیر می افزاییم.
اجازه می دهیم خمیر ورز داده به مدت دو ساعت در دمای اتاق بماند. سپس به مقدار یک نارنگی از آن برداشته و بعد از اینکه ده دقیقه با دستمال نم دار پوشیده شد با وردنه آن ها را باز و نازک می کنیم. اکنون خمیر را روی دستگاه ساج نان پزی که روی اجاق گاز گرم شده، می پزیم. وقتی یک طرف نان پخت و دورش به صورت نوار قهوه ای رنگ روشن در آمد، قبل از این که خشک شود آن را از روی تنور ساج برمی داریم.
در همین حین پیش از سرد شدن با مخلوط شکر و هل وسط نان را پر کرده و لوله می کنیم. باید با فشار وردنه روی سطح نان ، محتویات داخلش را منسجم کنیم. در نهایت با چاقو به صورت اریب قطعات کوچک از آن برش می دهیم و با پودر قند روی آن را می پوشانیم. با نگه داری از کاک در ظرف سر بسته، تا مدت های طولانی به صورت ترد و خوشمزه باقی می مانند.
کلام آخر کاک سوغاتی محبوب کرمانشاه
از دیرباز کاک سوغاتی محبوب کرمانشاه در زمره بهترین سوغات کرمانشاه قرار داشته است. خاطره طعم فراموش نشدنی کاک، هنوز در ذهن و زیر زبان مسافران این دیار باقی مانده است. حقا که خوردن این شیرینی همراه با چای لطف دیگری دارد. گردشگران و حتی خود مردم کرمانشاه کاک را پیشکشی ارزشمند می دانند. زیاده گویی های ما درباره کاک بی راه نیست. از قرار معلوم پرونده طرز تهیه این شیرینی سنتی در جریان برگزاری هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاست‌گذاری ثبت آثار معنوی کشور به لیست میراث معنوی ایرانیان پیوسته است.
امروزه نیاز نیست برای خرید کاک به بازار خاصی بروید و برندهای معتبر و نام آشنای کرمانشاهی مثل حاج نصرالله این محصول را تولید کرده و در فروشگاه های خود دارند. جای خالی کاک با این همه کمالات، در بین محصولات فروشگاه اینترنتی مالمو احساس می‌شه. ما خیلی دوست داشتیم که بتوانیم کام شما را با این سوغاتی کرمانشاهی شیرین کنیم. متاسفانه به دلیل بافت بسیار ترد و نازک کاک، امکان ارسال این محصول، بدون تکه تکه شدن ناممکن است. در هر صورت به شما پیشنهاد می کنیم که از خرید و چشیدن طعم بهشتی آن دریغ نکنید.
منابع: پایگاه خبری قدس آنلاین و سایت نمناک