فیروزه کوبی یک هنر نوپا در صنایع دستی محسوب می شود. هنری با قدمت کمتر از 80 سال که اولین بار از نیشابور و سپس مشهد سرچشمه گرفت، ولی خیلی زود از اصفهان سردرآورد. وقتی یوسف حکمیان مشهور به محمد رضا، فیروزه کوبی بر روی گوشواره، دستبند، گل سینه و سایر زینت آلات را از نیشابور به مشهد آورد، شاید فکرش را هم نمی کرد که مدت کوتاهی بعد، اصفهان محوریت و مرکزیت این هنر را طوری به دست گیرد که خیلی ها فراموش کنند. زادگاه این هنر با اصالت و زیبا خراسان بوده و نه اصفهان. اما حاج داداش اصفهانی به خوبی توانست این کار را انجام دهد و پایتخت ظروف فیروزه ای را از مشهد به اصفهان منتقل کند. در ادامه سعی خواهیم کرد همه چیز در مورد فیروزه کوبی را با شما درمیان بگذاریم، پس باما همراه باشید.
حاج داداش برای انجام این کار فقط دو دهه زمان نیاز داشت. با این حال رونق دهنده فیروزه کوبی در اصفهان هم حاج داداش نبود. چند سال بعد و در سال 1342 شمسی روبن یروشالمی کلیمی، این صنعت را در اصفهان متحول کرد. یروشالمی آنقدر در این کار تبحر یافت که به جای چیدن فیروزه روی زیورآلات، این کار را بر روی ظروف مسی انجام می داد. پس از مدتی کوتاه، زیبایی و اصالت این هنر، علاقه مندان زیادی را در اصفهان به خود جلب کرد و شاگردان بسیاری در این هنر خبره شدند. برخی از شاگردان و حتی افرادی که در زمینه تامین زیرساخت و امکانات اولیه این کار فعالیت داشتند توانستند مهارت های لازم را آموخته و وارد این کار شوند.
امروزه کارگاه های زیادی در اصفهان در این زمینه فعالیت دارند و حتی با توجه به ظرافت لازم برای انجام این کار در کارگاهها از بانوان برای چیدن فیروزه در کنار هم استفاده می شود. همچنین این هنر در حال حاضر علاوه بر زیورآلات و جواهرات، بر روی بسیاری از ظروف غذاخوری و حتی دکوری مانند بشقاب، لیوان، گلدان و… هم انجام می گیرد.
مراحل انجام فیروزه کوبی
فیروزه کوبی چگونه انجام می گیرد؟ البته این هنر، یک هنر تجربی است و انجام آن به نحو احسن، نیاز به تمرین و ممارست دارد. با این حال ضرورت وجود برخی خلاقیت ها، ظرافت کاری ها و ایده پردازی های ذاتی در آن، اجتناب ناپذیر است.
برای شروع، ابتدا باید ظرف مورد نظر و همچنین سنگ ریزه های فیروزه آماده باشند. سنگ ریزه های فیروزه باید از کارگاههای مخصوص تراش در نیشابور یا اصفهان تهیه شوند. برای شروع کار ابتدا باید لایه باریکی از ظرف مورد نظر را در محلی که می خواهیم فیروزه کوبی شود، لحیم کنیم. برای تنوع و زیبایی بیشتر می توانیم در اطراف آن از تصاویر زیبای طبیعی مانند گل و بلبل و … استفاده نماییم. به صورت کلی انجام این مرحله به عهده زرگر است.
مرحله بعدی اندازه گیری و برش قطعات فیروزه مطابق با طرح مورد نظر است. پس از برش، قطعات با چسب مخصوص که به چسب فیروزه معروف است، روی محل تعیین شده چسبانده می شوند. تعیین فاصله مورد نظر، نظم دهی مناسب و ظرافت کار بر نتیجه نهایی تاثیر زیادی دارد.
صاف و صیقلی کردن فیروزه ها مرحله سوم کار است. اگر این کار به صورت دقیق انجام گیرد، رنگ سیاه چسب نمایان خواهد شد. مرحله نهایی فیروزه کاری پرداخت کار است. در این مرحله با پولیش کردن، سیاهی ایجاد شده در بعضی قسمت های ظرف که در مرحله قبل به وجود آمده بود، از بین می رود. البته شاید انجام کار کمی مشکل تر از این توضیحات باشد. چرا که فیروزه کوبی فن و فوت و ظرافت های مخصوص به خود را دارد که گاهی یک فیروزه کوب طی چندین سال کار و تمرین آن ها را فرا می گیرد. ما در اینجا سعی کردیم نحوه انجام کار را به صورت کاملا ساده و البته خلاصه خدمت شما بیان کنیم.
فیروزه کوبی برای کدام شهر و سوغات کجاست؟
در بالا تاریخچه ای مختصر از فیروزه کوبی و نحوه انجام کار را گفتیم. حال سوال این است: فیروزه کوبی برای کدام شهر و سوغات کجاست؟
برای رسیدن به پاسخ با ما همراه باشید.
- فیروزه کوبی اصفهان: از اصفهان شروع می کنیم. تاریخچه رونق گیری و تاسیس کارگاههای فیروزه در اصفهان به همان سال های اول ایجاد این صنعت برمی گردد. امروزه فیروزه در اصفهان رونق بسیاری دارد و بسیاری از مردم، این صنعت را مخصوص این شهر می دانند. انواع فیروزه کوبی روی آینه شمعدان، میزهای مختلف و جواهر آلات در اصفهان موجود است. البته فیروزه کوبی روی ظروف مسی هم که جایگاه خاص خودش را دارد. خلاصه اینکه اگر به اصفهان سفر کردید می توانید ظروف فیروزه کوب شده مختلف را به عنوان سوغات برای نزدیکان و دوستان خود ببرید.
- فیروزه کوبی نیشابور: نیشابور مهد فیروزه جهان است. بهترین و مرغوبترین انواع سنگ های فیروزه در این شهر یافت می شوند. پس اولین پاسخ به سوال فوق این است: اصالت فیروزه مربوط به نیشابور است و در واقع از این شهر به شهرهای دیگر کشور و حتی سایر کشورهای جهان صادر شده است. تاریخچه استخراج فیروزه از معدن علیا در شهر فیروزه نیشابور به بیش از 2000 سال پیش برمی گردد. معدن علیا معدنی غنی و بی نظیر از بهترین سنگ های فیروزه است و مهم ترین معدن فیروزه جهان به شمار می رود. در این معدن انواع فیروزه خاکی، سنگی، عجمی، شجری و چغاله یافت می شود. ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که فیروزه خاکی مرغوبیت بیشتری نسبت به سایر انواع فیروزه دارد.
همانطور که در مقدمه گفته شده، فیروزه از نیشابور به مشهد برده شد. بنابراین کارگاههای فیروزه کوبی مشهد هم هر چند نسبت به اصفهان و نیشابور کمتر، اما کم و بیش وجود دارند. البته منبع تامین سنگ فیروزه فروشگاهها و کارگاههای فیروزه در مشهد، نیشابور است.
به طور کلی اصفهان، نیشابور و مشهد، سه مرکز عمده فروش ظروف فیروزه کوبی در کشور هستند. البته نباید از برخی شهرهای دیگر مانند یزد و کرمان هم غافل شد. طرفداران و دوستداران این هنر اصیل توانسته اند این هنر را به شهر های مختلف کشور منتقل کنند. امروزه کارگاههای فیروزه کوبی حتی در شهرهایی مانند زنجان و تبریز هم هر چند به صورت بسیار محدودتر یافت می شوند.
فیروزه کوبی روی چه چیزهایی انجام می شود؟
سوال مهم دیگر این است که فیروزه کوبی روی چه چیزهایی انجام می شود؟ در گذشته فیروزه کوبی بیشتر روی زیورآلات و اشیاء زینتی انجام می گرفت. امروزه فیروزه کوبی روی مس، چوب و حتی نقره هم جزء انواع رایج این صنعت محسوب می شود.
- فیروزه کوبی روی مس: فیروزه کوبی روی مس یکی از قدیمی ترین و رایج ترین انواع آن است. معمولا برای فیروزه کوبی روی مس از سنگ های فیروزه ای استفاده می شود که در صنعت جواهرسازی غیر قابل استفاده هستند. برای این منظور ابتدا سنگ فیروزه مورد نظر را جلا داده و سپس طی مراحلی روی محل مورد نظر می چسبانند. اصولا ظروف مسی فیروزه کوبی شده زیبایی خاصی دارند که این زیبایی کمتر در ظروف دیگر دیده می شود. البته اگر فیروزه به کار رفته در این ظروف از کیفیت بالاتری هم برخوردار باشد، مرغوبیت ظروف مسی هم بیشتر خواهد شد. البته طبیعی است که در این گونه موارد قیمت ظرف مورد نظر هم افزایش می یابد.
- فیروزه کوبی روی چوب: فیروزه کوبی گاهی روی چوب هم صورت می گیرد. چوب های مرغوب و طراحی شده وقتی فیروزه کوب می شوند، بسیار زیباتر به نظر می رسند. قندان های چوبی، شکلات خوری های چوبی، کاسه های چوبی و تابلوهای مختلف چوبی، از انواع اجناسی هستند که فیروزه کوبی در آنها امکان پذیر است. البته باید چوب مورد نظر، ارزش فیروزه کوب شدن را داشته باشد. انتخاب چوب نامرغوب برای فیروزه کوب شدن از اهمیت و ارزش کار می کاهد. در هر حال اگر انتخاب درست باشد، اجناس چوبی مختلف فیروزه کوب شده هم می توانند هدیه های مناسب و به یادماندنی برای دوستان و آشنایان باشد. همچنین می توان از این گونه اجناس برای دکور و زیبایی بیشتر خانه استفاده کرد.
- فیروزه کوبی روی نقره: گاهی هم فیروزه کوبی روی نقره انجام می گیرد. همانطور که می دانید، نقره یک فلز گرانبهاست و چیدن فیروزه روی آن باید با نهایت دقت و ظرافت انجام گیرد. ظروف نقره ای فیروزه کوب شده، از گرانبهاترین ظروف هستند.
قیمت و انواع ظروف فیروزه کوبی
قیمت فیروزه کوبی در ظروف مختلف متفاوت است. در این قسمت قیمت و انواع ظروف فیروزه کوبی را البته به صورت کاملا مختصر خدمت شما توضیح می دهیم. ظروف بسیاری هستند که قابلیت فیروزه کوب شدن را دارند که در ذیل به برخی از آنها می پردازیم.
- ست دوتایی گلدان فیروزه کوبی: گلدان های فیروزه کوبی شده دو قلو یکی از محصولات پر طرفدار در حیطه محصولات فیروزه کوب به شمار می روند. ابعاد 8*20*8 سانتی متری هر کدام از این گلدان ها و وزن سبک 450 گرمی از خصوصیات این محصول است. شما می توانید ست دوتایی گلدان را از فروشگاه مالمو با قیمت مناسب و تخفیف فوق العاده خریداری نمایید.
گلدان فیروزه کوبی شده: گلدان فیروزه کوبی شده هم یک محصول بسیار زیبا و منحصر به فرد است که در فروشگاه مالمو با قیمت بسیار مناسب به فروش می رسد. وزن سبک 150 گرمی آن در کنار طراحی فوق العاده دل هر زیباپسندی را به سوی خود جلب می کند. این گلدان 16 سانتی متری در حال حاضر با تخفیف 20 درصدی و قیمت فوق العاده عرضه شده است.
قندان بشقاب پرنده فیروزه کوبی: شاید بتوان از قند و شیرینی گذشت، اما از قندان بشقاب پرنده فیروزه کوب شده فروشگاه مالمو نمی توان به راحتی دل کند. مخصوصا وقتی قیمت مناسبی داشته باشد و با تخفیف عالی هم به فروش برسد.
ست گلدان و بشقاب فیروزه کوبی: وقتی گلدان و بشقاب فیروزه کوب شده در کنار هم قرار بگیرند، زیبایی آن ها دو، بلکه صد چندان می شود. این ست، ویژگیهای منحصر به فردی دارد. ثبات رنگ، قابلیت شست و شو و امکان استفاده به عنوان تزئین، از جمله ویژگی های این محصول است.
- قندان سیبی فیروزه کوبی: شما با این محصول روح ایرانی و سنتی را به منزل خود هدیه می دهید. فقط دقت داشته باشید برای شست و شوی این محصول از دستمال مرطوب و یا آب بدون شوینده استفاده نمایید. همچنین نباید این محصول را در برابر تابش مستقیم نور خورشید و یا دمای بالاتر از 60 درجه قرار دهید. قندان سیبی فیروزه کوبی شده هم مانند سایر محصولات فروشگاه مالمو با تخفیف 20 درصدی عرضه می شود.
بشقاب فیروزه کوبی: یک بشقاب زیبا و سبک فیروزه کوب شده است که طراحی فوق العاده ای دارد. وزن آن 250 گرم بوده و ابعاد آن 2*20 سانتی متر است. به فروشگاه مالمو سر بزنید و این بشقاب فیروزه کوب را با قیمت مناسب و تخفیف ویژه به دست آورید.
آجیل خوری فیروزه کوبی: این محصول هم از جمله محصولهای درجه یک و زیبا فروشگاه مالمو است. آجیل خوری فیروزه کوبی، 200 گرم وزن و 18 سانتی متر ارتفاع دارد. قیمت مناسب و تخفیف ویژه از دیگر ویژگی های آن است.
شکلات خوری فیروزه کوبی: اگر بگوییم شکلات، در شکلات خوری فیروزه کوب مالمو طعم دلنشین تری دارد، شاید چیز گزافی نگفته باشیم. قیمت آن هم بسیار مناسب است و با تخفیف ویژه هم عرضه می شود.
نیم ست گلدان و بشقاب فیروزه کوبی: باز هم یک محصول سبک ارزان و زیبا از فروشگاه مالمو. 500 گرم وزن دارد و ارتفاع آن 20 سانتی متری است. نیم ست گلدان و بشقاب فیروزه کوبی را هم می توانید با قیمت مناسب و تخفیف ویژه خریداری نمایید.
خرید فیروزه کوبی
معمولا اجناس فیروزه کوب شده قیمت بالایی دارند. البته باید توجه داشت که کیفیت این اجناس به نحوی باشد که ارزش قیمت تعیین شده را داشته باشند. حال ممکن است این سوال برای شما مطرح شود: ظروف فیروزه کوبی را از کجا بخریم؟ ما به این سوال شما پاسخ می دهیم. شما به دو روش می توانید ظروف فیروزه دلخواه خود را خریداری نمایید.
1-خرید حضوری فیروزه کوبی: شما می توانید به هریک از شهرهایی که در بالا به آنها اشاره شد، ( نیشابور، مشهد، اصفهان و…) رفته و خرید خود را انجام دهید. میدان نقش جهان اصفهان، به نوعی مرکز فروش محصولات فیروزه کوب شده در اصفهان، با کیفیت و قیمت های مختلف است. همچنین ممکن است در بسیاری از شهرهای کشور نمایشگاه های مختلف صنایع دستی برگزار شود که محصولات فیروزه ای در آن ها عرضه شوند. البته طبیعی است که همیشه امکان مسافرت مهیا نیست. همچنین نمایشگاه های صنایع دستی هم موسمی بوده و دائمی نیستند. برای همین در صورت تمایل می توانید از روش دوم زیر استفاده نمایید.
2- خرید اینترنتی فیروزه کوبی اصفهان ( خرید فیروزه کوبی بصورت آنلاین): خرید آنلاین محصولات فیروزه کوب پیشنهاد دوم ماست. فروشگاههای اینترنتی بسیاری وجود دارند که انواع اجناس فیروزه ای را با قیمت ها و کیفیت های مختلف به فروش می رسانند. در ادامه دو تا از این فروشگاههای معروف حضورتان معرفی می گردد.
2-1) خرید فیروزه کوبی از دیجی کالا: دیجی کالا یک فروشگاه معتبر اینترنتی است که شما می توانید انواع اجناس مورد نظر خود و از جمله محصولات فیروزه کوب را از آن خریداری نمایید.
2-2) خرید فیروزه کوبی از مالمو؛ فروشگاه آنلاین سوغات: مالمو هم یک فروشگاه آنلاین فروش سوغات و انواع صنایع دستی است. در واقع فروشگاه مالمو به صورت تخصصی در زمینه فروش انواع صنایع دستی و سوغات فعالیت می کند و خرید محصولات فیروزه کوب از این فروشگاه یک خرید امن، مطمئن و به صرفه خواهد بود.
فیروزه کوبی اصفهان، بهترین و معروف ترین فیروزه کوبی ایران
فیروزه کوبی اصفهان، بهترین و معروف ترین فیروزه کوبی ایران به حساب می آید. استادکاران فیروزه کوب زیادی در این شهر یافت می شوند که به تولید محصولات فیروزه کوب شده مشغولند. تنوع برند در این صنعت در شهر اصفهان به قدری است که در بسیاری از موارد ممکن است برای خرید با شک و تردید مواجه شوید. فیروزه کوبی های آقاجانی، مسجدی، حامد کریمی و شمائی برخی از معروف ترین و بهترین برنده های این صنعت در اصفهان و حتی ایران هستند.
کاربرد های ظروف فیروزه کوبی
کاربردهای ظروف فیروزه کوبی بسیار زیاد و متنوع است. استفاده از این ظروف به عنوان دکوراسیون منزل بسیار رایج است. همچنین می توانید از آنها به عنوان هدیه سازمانی و کادو در مناسبت های مختلف استفاده کنید. با توجه به اینکه این اجناس و ظروف در فروشگاه مالمو در جعبه های مخصوص چوبی، چرمی، مخملی و … بسیار شیک، زیبا و مرتب عرضه می شوند، می توان ازآنها برای هدیه دادن به دوستان و مهمانان خارجی هم استفاده کرد.
فیروزه کوبی در مشهد؛ تحویل یک روزه
خرید ظروف فیروزه کوبی در مشهد برابر است با تحویل یک روزه محصول. یعنی شما هموطن مشهدی اگر اقدام به خرید محصولات فروشگاه مالمو نمایید، کالای مورد نظر در کمتر از 24 ساعت به دست شما خواهد رسید. چرا که انبار محصولات این فروشگاه در مشهد واقع شده است. البته سایر هموطنان عزیز نیز نگران نباشند. در صورت خرید از مالمو محصولات درخواستی آنها در سریع ترین زمان ممکن برای آنها ارسال می گردد.